กรมรางการขนส่งต้องการตอบสนองการเดินทางของประชาชนคนไทยด้วยการเชื่อมโครงข่ายการเดินทางในภูมิภาคต่างๆ ซึ่งเป็น ระบบโครงข่ายทางรถไฟ จำนวน 47 จังหวัด จาก 77 จังหวัด
ปัจจุบันจังหวัดใดที่มีการวางระบบโครงข่ายทางรถไฟ ก็จะทำให้เกิดการพัฒนา มีการลงทุนมากขึ้น และยังมีโอกาสเติบโตได้อีกมาก รถไฟสายสีแดง ก็ถือเป็นโครงการแรกที่จะมาช่วยยกระดับระบบโครงข่ายทางรถไฟในประเทศไทย รถไฟสายสีแดง เกิดขึ้นมาเพื่อทดแทนโครงการโฮปเวลล์ (โครงการระบบการขนส่งทางรถไฟยกระดับในกรุงเทพมหานคร)
กรมรางการขนส่งยังคงพยายามที่จะพัฒนามาตรฐานคุณภาพ การบริการ ตัวขบวนรถไฟ การจัดการอาณัติสัญญาณ รวมถึงจุดตัดต่างๆ เพื่อให้เกิดการเชื่อมโยงโครงข่ายทางรถไฟทั่วประเทศ
ระบบรถไฟรางคู่
“การมีระบบรถไฟรางคู่จะช่วยให้คนไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เราไม่ต้องใช้เงิน 5 ถึง 6 ล้านเพื่อซื้อคอนโดใกล้รถไฟฟ้า หลังจากนี้เราสามารถซื้อบ้าน 2 ถึง 3 ล้านที่อยุธยาแล้วเดินทางด้วยรถไฟมาทำงานที่กรุงเทพได้”
ซึ่งเรามีแผนพัฒนาระบบรถไฟรางคู่สำหรับ 5-10 ปีนี้ บางโครงการก็เสร็จแล้ว บางโครงการกำลังก่อดำเนินงานสร้าง และบางโครงการกำลังวางแผนอยู่
แผนพัฒนารถไฟรางคู่ แบ่งเป็นแผนระยะเร่งด่วน 4 ปีจากนี้ ได้แก่ แผนระยะกลาง และแผนระยะยาว เพื่อเชื่อมหัวเมืองทุกทิศเข้าด้วยกัน และสำหรับแผนระยะกลางจะทำเพื่อเชื่อมเข้ากับมาเลเซีย
โครงการระบบโครงข่ายทางรถไฟความเร็วสูงที่เริ่มขับเคลื่อนแล้วในประเทศไทย
โครงการรถไฟ ไทย–จีน
ครงการรถไฟความเร็วสูงที่เราทำสัญญากับจีนครั้งนี้ เป็นระบบที่จีนไม่เคยทำกับใครมาก่อน ซึ่งผ่านการเจรจากับจีนมาหลายครั้งจนหลายคนสงสัยว่าทำไมใช้เวลานาน แต่แท้ที่จริงแล้ว สัญญาครั้งนี้เราไม่อยากเป็นแค่แรงงานที่ไม่มีองค์ความรู้อะไรเลย เราเลยขอให้จีนทำสัญญาเพื่อควบคุมการออกแบบเทคโนโลยี และควบคุมคุณภาพการดำเนินงาน รวมถึงใช้ผู้รับเหมก่อสร้างของบ้ายเรารับองค์ความรู้นั้นมาออกแบบ และสร้างภายใต้การกำกับดูแลของประเทศจีน
รถไฟจีน แท้ที่จริงแล้วเป็นรถไฟที่มีโครงข่ายมากที่สุดในโลก ปัจจุบันยาวกว่า 30,000 กิโลเมตร มากกว่าสหภาพยุโรปรวมกันเสียอีก หรือมากกว่าชินคันเซนที่ไม่ทางรถไฟไม่ได้ยาวออกมานอกเกาะ
เพื่อให้เราสามารถเชื่อมคุนหมิง–กรุงเทพ เราจำเป็นจะต้องเชื่อมจังหวัดโคราช และหนองคาย ภายใต้อาณัติสัญญาณ CTCS (Chinese Train Control System) ให้ได้ก่อน โดยอันนี้เราใช้ผู้รับเหมาในประเทศไทยในการออกแบบแล้ว จากองค์ความรู้ที่เราได้มา เพราะเรามีความสัมพันธ์ทางการค้า และท่องเที่ยวกับจีนมาก
ระบบโครงข่ายทางรถไฟ เชื่อมสามสนามบิน
ฝังเมืองประเทศไทยมีการออกมาหลังจากการก่อสร้างสนามบินสุวรรณภูมิแล้ว ทำให้การที่จะขยายรันเวย์ที่สาม หรือต่อเติมเทอมินอลทางทิศใต้กลายเป็นความยากลำบากเราต้องการให้หน่วยงานภาคเอกชนเข้ามามีบทบาทในส่วนของโครงการ TOD หรือแม้กระทั่งองค์ความรู้ต่างๆ เพื่อให้มีการลงทุน การพัฒนา ให้เราสามารถเติบโตได้อย่างเต็มที่ และเราพยายามผลักดันโครงข่ายทางรถไฟสาย EEC เพื่อให้ตอบรับแผนการพัฒนาเศรษฐกิจและการลงทุนของประเทศ
ถ้าหากประเทศไทยสามารถปรับปรุงทางรถไฟให้ดีขึ้น จะสามารถลดอุบัติเหตุได้อย่างยั่งยืน
รถไฟในปัจจุบันมีต้นทุนขนส่งประมาณ 71 สตาง/ตัน. ส่วนระบบขนส่งทางรถยนต์มีต้นทุนถึง 1.38 บาท/ตัน กม. จะเห็นได้ว่ามากกว่า 2 เท่าตัว ถ้าเราอยากประหยัดเรื่องการขนส่ง ก็ต้องผลักดันการขนส่งในทางรถไฟให้มากขึ้น ซึ่งทางกรมการขนส่งมีเป้าหมายเพิ่มความเร็วรถไฟให้ได้ถึง 60 กม./ชม.
Q/A ช่วงถาม–ตอบ
Q : เรทค่ารถไฟฟ้าความเร็วสูงแพงไหม? คำนวณจากอะไร?
A : ไม่แพง และเป็นธรรม การคำนวณเรทราคาจะอยู่ระหว่างเครื่องบิน – รถทัวร์แบบแพงสุด ลูกค้ากลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้โดยสารทั่วไป แต่ก็จะมีอีกเรทสำหรับผู้โดยสารที่พรีเมี่ยม ใช้เวลาแค่ 1 ชม ก็ถึงโคราชแล้ว และปลอดภัยกว่าทางถนนมาก
จบแล้วสำหรับบทความ ผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านที่ในใจเกี่ยวกับ ระบบโครงข่ายทางรถไฟ ไม่มากก็น้อย นอกจากนี้ทางทีมงาน BUILK ก็ต้องขอขอบคุณ คุณสรพงศ์ ไพฑูรย์พงษ์ (รองอธิบดีกรมการขนส่งทางราง) ที่สละเวลามาแชร์ความรู้ดีๆ ให้กับผู้ร่วมงานรักเหมาfest ในปี 2019 นี้ด้วยครับ